ปัญหาผิว สิวขึ้นรอบปาก เป็นหนึ่งในปัญหาที่สามารถพบได้บ่อยและสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศ โดยปัญหาการเกิด สิวขึ้นรอบปากและคาง อาจมีสาเหตุการเกิดมาจากเซลล์ผิวที่ตายไปแล้วมีการอุดตันที่บริเวณของรูขุมขน หรืออาจเกิดจากการที่ติดเชื้อจากแบคทีเรีย อาจเกิดขึ้นได้จากสาเหตุของการจับและสัมผัสใบหน้าในระหว่างวัน
นอกเหนือไปจากสาเหตุเหล่านี้แล้วการเกิด สิวขึ้นรอบปากและคาง ยังมีปัจจัยอื่นที่อาจก่อให้เกิดสิวอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ อาทิเช่น พันธุกรรม, การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนในร่างกาย, ความเครียด และการใช้เครื่องสำอาง เป็นต้น หากเข้าใจถึงสาเหตุของการเกิดสิว สิวขึ้นรอบปากและคาง เป็นปัญหาที่สามารถรักษาให้หายขาดโดยไม่ทิ้งร่องรอย และสามารถหลีกเลี่ยงความเสี่ยงที่อาจทำให้เกิดสิวขึ้นที่บริเวณนี้ได้
สิวขึ้นรอบปาก สาเหตุ ของการเกิดสิว?
สิว ที่ขึ้นบริเวณรอบปากและขึ้นที่บริเวณส่วนอื่นๆ ของใบหน้า มักมีสาเหตุหลักของการเกิดสิวมาจากต่อมไขมันสร้างซีบัม (Sebum) หรือร่างกายได้มีการผลิตน้ำมันที่ช่วยในการกักเก็บความชุ่มชื้นให้แก่ผิวออกมามากเกินไป และเมื่อซีบัมได้เกิดการรวมตัวกับเซลล์ผิวที่ตายไปแล้วรวมไปถึงสิ่งสกปรกบนใบหน้า อาจทำให้เกิดการอุดตันที่รูขุมขน และเกิดเป็นสิวชนิดต่างๆ อาทิเช่น สิวอุดตัน, สิวอักเสบ , สิวหัวดำ, สิวหัวขาว เป็นต้น
และสิวที่เกิดขึ้นบนใบหน้าหรือ สิวขึ้นรอบปากและคาง ที่มีการเกิดขึ้นนั้น ในบางครั้งอาจเกิดขึ้นได้จากการติดเชื้อของแบคทีเรีย อย่าง เชื้อคิวติแบคทีเรียม แอคเน่ (Cutibacterium acnes) หรือที่มักเรียกกันว่า “เชื้อพี แอคเน่ (P.acnes หรือ Propionibacterium acnes)” ที่เป็นตัวการในการทำให้ต่อมไขมันและรูขุมขนเกิดการอักเสบจนเกิดสิว หากรูขุมขนมีสิ่งสกปรกมากแบคทีเรียชนิดนี้จะยิ่งสามารถเจริญเติบโตได้ดีมากยิ่งขึ้น
พี แอคเน่ (P. acnes หรือ Propionibacterium acnes) คืออะไร?
P.acnes หรือ Propionibacterium acnes คือ เชื้อแบคทีเรียที่อาศัยอยู่ตามธรรมชาติในรูขุมขนและเป็นเชื้อแบคทีเรียที่ไม่ก่อให้เกิดความผิดปกติใดๆ เมื่อไหร่ก็ตามที่เชื้อแบคทีเรียชนิดนี้หรือเชื้อพี แอคเน่ มีจำนวนที่เพิ่มมากขึ้น จะเป็นการกระตุ้นให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงาน โดยระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายจะทำการกระตุ้นให้รูขุมขนเกิดการอักเสบ เพื่อเป็นการกำจัดเชื้อแบคทีเรียที่เพิ่มขึ้น และอาจทำให้เกิด สิวอักเสบ ตามมา
อีกทั้งสิวอักเสบยังอาจมีต้นตอมาจากสิวอุดตัน ซึ่งสิวอุดตันนั้นเกิดขึ้นจากการอุดตันของไขมันและเซลล์ผิวหนังที่ตายไปแล้ว ทำให้เชื้อ P.acnes หรือ Propionibacterium acnes สามารถที่จะเจริญเติบโตได้ดี ตามที่กล่าวไปในข้างต้น และนำไปสู่กลไกการอักเสบของสิว ในผู้ที่มีผิวมันมีความเสี่ยงที่จะมีเชื้อแบคทีเรีย พี แอคเน่ และมีโอกาสในการเกิดสิวอักเสบได้มากกว่า
สิวขึ้นรอบปาก คาง เกิดจาก ปัจจัยเสี่ยงอะไรบ้าง?
ตามที่ได้กล่าวในข้างต้น นอกเหนือไปจากสาเหตุที่เกิดขึ้นจากการอุดตันของรูขุมขนแล้ว ยังมีปัจจัยอื่นที่อาจเป็นสาเหตุร่วมในการเกิดสิวเช่นเดียวกัน โดยปัจจัยเหล่านี้อาจเป็นทั้งปัจจัยที่สามารถหลีกเลี่ยงได้ยาก อาทิเช่น พันธุกรรมและระดับความเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน แต่ยังมีปัจจัยอื่นที่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดสิวแต่สามารถหลีกเลี่ยงได้ อย่าง พฤติกรรมการใช้ชีวิต เป็นต้น โดยปัจจัยด้านล่างนี้อาจเป็นหนึ่งในสาเหตุของการเกิด สิวขึ้นรอบปากและคาง
อายุ ปัจจัยในการเกิด สิวขึ้นรอบปากและคาง
ถึงแม้สิวจะเป็นปัญหาผิวที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศและทุกวัย แต่หากเปรียบเทียบอัตราโอกาสในการเกิดสิวแล้ว “วัยรุ่น” เป็นวัยที่มีโอกาสในการเกิดสิวมาก เนื่องจากช่วงวัยรุ่นนั้นเป็นช่วงวัยที่มีระดับฮอร์โมนในร่างกายเปลี่ยนแปลงมากกว่าปกติ และนั่นอาจเป็นหนึ่งในปัจจัยที่ทำให้วัยรุ่นมีโอกาสในการเกิดสิวขึ้นรอบปากหรือบริเวณอื่นๆ ได้มากกว่าช่วงวัยอื่น
พันธุกรรม ปัจจัยในการเกิด สิวขึ้นรอบปากและคาง
สำหรับผู้ที่มีบุคคลในครอบครัวไม่ว่าจะเป็น พ่อ,แม่,พี่ มีประวัติการเกิดสิวขึ้นที่บริเวณคาง หรือมักเกิด สิวขึ้นรอบปาก มักมีโอกาสในการเกิดสิวได้ง่ายและบ่อยมากกว่าบุคคลอื่น
ความเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน ปัจจัยในการเกิด สิวขึ้นรอบปากและคาง
เมื่อระดับฮอร์โมนแอนโดรเจน (Androgen) ในร่างกายเพิ่มมากขึ้น อาจทำให้ต่อมไขมันขยายใหญ่ขึ้นและมีการผลิตซีบัมออกมามากเกินไป เมื่อซีบัมได้เกิดการรวมตัวกับเซลล์ผิวที่ตายไปแล้วและมีการรวมตัวกับสิ่งสกปรกบนใบหน้า อาจทำให้เกิดการอุดตันที่รูขุมขน และเป็นสาเหตุในการเกิดสิวขึ้นที่บริเวณรอบปากและคางได้
การใช้ยาบางชนิด ปัจจัยในการเกิด สิวขึ้นรอบปาก
สิวขึ้นรอบปากและคาง อาจมีปัจจัยและสาเหตุการเกิดสิวมาจากการใช้ยาบางชนิด เช่น คอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroids), ลิเทียม (Lithium) และ เทสโทสเตอโรน (Testosterone) ซึ่งอาจเป็นผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นจากการใช้ยาในการรักษาโรค
ความเครียด ปัจจัยในการเกิด สิวขึ้นรอบปากและคาง
เมื่อร่างกายเกิดความเครียด อาจทำให้ร่างกายมีการหลั่งฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) หรือ “ฮอร์โมนแห่งความเครียด” ซึ่งไปกระตุ้นให้ต่อมไขมันผลิตซีบัมออกมามากจนเกินไป และเกิดการอุดตันที่บริเวณรูขุมขนจนเกิดสิวขึ้นรอบปาก อีกทั้งยังเป็นหนึ่งในปัจจัยที่อาจทำให้อาการสิวที่กำลังเป็นอยู่นั้นแย่ลง
การเลือกผลิตภัณฑ์ดูแลผิวหน้า ปัจจัยในการเกิด สิวขึ้นรอบปากและคาง
ในการเลือกผลิตภัณฑ์บำรุงผิว ไม่ว่าจะเป็น มอยเจอร์ไรเซอร์ , โทนเนอร์ , สบู่ล้างหน้า หรือ ผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางบางชนิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของน้ำมัน อาจเป็นปัจจัยในการเพิ่มความมันส่วนเกินบนใบหน้าและเป็นสาเหตุในการเกิดสิว ดังนั้น การเลือกผลิตภัณฑ์ดูแลผิวหน้าควรเลือกผลิตภัณฑ์ที่เหมาะกับสภาพผิวของแต่ละบุคคล
การรับประทานอาหาร ปัจจัยในการเกิด สิวขึ้นรอบปากและคาง
การรับประทานอาหารบางชนิด อาจเป็นการกระตุ้นให้ต่อมไขมันทำการผลิตซีบัมมากขึ้น อย่างเช่น การเลือกรับประทานผลิตภัณฑ์ที่มาจากนมวัว, การรับประทานอาหารที่มีน้ำตาล และการเลือกรับประทานคาร์โบไฮเดรต อย่าง ขนมปังขาว เป็นต้น เมื่อซีบัมได้เกิดการรวมตัวกับเซลล์ผิวที่ตายไปแล้วและสิ่งสกปรกบนใบหน้า อาจทำให้เกิดการอุดตันและเกิดสิวขึ้นรอบปากและคางได้
วิธีการรักษาสิวขึ้นรอบปาก สิวขึ้นรอบปาก รักษายังไง ?
ผู้ที่มีปัญหาสิวขึ้นรอบปากและคาง สามารถแก้ไขและรักษาอาการได้ด้วยวิธีการดังต่อไปนี้ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นการรักษาสิวด้วยการใช้ยารักษาสิวและการใช้ยาปฏิชีวนะ ควรได้รับคำแนะนำโดยแพทย์หรือเภสัชกรเท่านั้น เพื่อความถูกต้องและความปลอดภัยในการใช้
- ใช้ยารักษาสิวที่มีสารประกอบของ เรตินอยด์ (Retinoids) หรืออนุพันธ์วิตามินเอ อาทิเช่น อะดาพาลีน (Adapalene), เตรทติโนอิน (Tretinoin) และ ทาซาโรทีน (Tazarotene) เป็นต้น ที่อาจช่วยลดการอุดตันของเซลล์ผิวที่ตายไปแล้ว ช่วยผลัดเซลล์ผิว สำหรับผู้ที่มีผิวบอบบางการใช้เรตินอยด์หรืออนุพันธ์วิตามินเออาจทำให้เกิดการระคายเคืองได้ ควรใช้ตามคำแนะนำของแพทย์หรือเภสัชกรเท่านั้น
- ใช้ยาปฏิชีวนะ เพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรีย และเพื่อลดอาการอักเสบและลดรอยแดง อาทิเช่น คลินดามัยซิน (Clindamycin) โดยอาจใช้ร่วมกับ เบนโซอิล เพอร์ออกไซด์ (Benzoyl Peroxide) ที่มีการออกฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรีย และลดการอุดตันของเซลล์ผิวที่ตาย กระตุ้นการเกิดเซลล์ผิวใหม่
- ใช้ผลิตภัณฑ์บำรุงผิวที่มีส่วนผสมของ กรดซาลิไซลิก (Salicylic acid) และ กรดอะเซลาอิก (Azelaic acid) กรดธรรมชาติที่ช่วยลดการอุดตันในรูขุมขน เร่งการผลัดเซลล์ผิว และมีส่วนช่วยในการสลายซีบัม
- ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต อาทิเช่น การรับประทานอาการที่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดสิว, การบีบหรือการแกะสิว และการหลีกเลี่ยงมลภาวะหรือฝุ่นควัน โดยปัจจัยเหล่านี้อาจเป็นหนึ่งในปัจจัยของการเกิดสิวและอาจทำให้ปัญหาสิวขึ้นรอบปากที่กำลังเผชิญอยู่แย่ลง
แหล่งที่มา
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/acne/symptoms-causes/syc-20368047
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22468-pimples
- https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/acne/understanding-acne-treatment