สิว (Acne) สิวอักเสบ สิวหนอง สิวดำ เกิดจากอะไร รักษาดูแลด้วยตัวเองได้อย่างไร ใช้อะไรให้สิวหาย ไขทุกข้อสงสัยเกี่ยวกับสิวได้ที่นี่
ในช่วงวัยรุ่นจะเป็นช่วงที่มีการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมนสูง โดยจะเริ่มมีความมันบนใบหน้า หรือกระตุ้นให้เกิดน้ำมันส่วนเกินบนผิวหนัง จนทำให้เกิดสิว (Acne) และมีความผันผวนทางฮอร์โมนบางอย่างเข้ามา เช่น ในผู้หญิงบางรายอาจจะมีปัญหาจากฮอร์โมนเพศชาย หรือมีเทสโทสเตอร์โรน (Testosterone) ที่มากกว่าฮอร์โมนเพศหญิงหรือเอสโตรเจน (Estrogen) ทำให้กระตุ้นการเกิดสิวเร็วกว่าผู้หญิงทั่วๆไป การเลือกผลิตภัณฑ์ที่ช่วยรักษาสิว หรือควบคุมความมันบนใบหน้า จึงเป็นสิ่งที่สำคัญในการเลือกซื้ออย่างมาก
ปัญหาสิวคืออะไร
ปัญหาสิวเป็นสภาพผิวโดยทั่วไปที่เกิดขึ้น เมื่อรูขุมขนใต้ผิวหนังอุดตัน น้ำมันบนผิวช่วยป้องกันไม่ให้ผิวแห้ง โดยเซลล์ผิวที่ตายแล้ว รวมถึงไขมันส่วนเกินจะอุดตันรูขุมขน จึงก่อให้เกิดตุ่มคล้ายๆ ผื่นคันหรือรอยสิวที่นูนออกมา โดยสาเหตุของการเกิดปัญหาสิว จะแบ่งได้ตามสาเหตุดังนี้
- สิวในวัยรุ่นเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทางฮอร์โมนเพศ หรือฮอร์โมนอื่นๆ ที่เกิดขึ้นนอกเหนือจากฮอร์โมนเพศ เช่น ฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) ซึ่งเป็นฮอร์โมนแห่งความเครียด
- สุขอนามัยที่ไม่เหมาะสม สามารถทำให้เกิดสิวได้ โดยสิวเกิดจากแบคทีเรียสามารถก่อให้เกิดการอักเสบ และการติดเชื้อที่ก่อให้เกิดสิวที่รุนแรงมากขึ้น
- การนอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ จะไปกระตุ้นให้คอร์ติซอลเพิ่มขึ้น ซึ่งทำให้เสี่ยงต่อการเกิดสิวมากขึ้น แนวทางการแก้ไขปัญหา คือการปรับพฤติกรรมการนอนหลับ และปรับตารางเวลาในการนอนที่เหมาะสม การนอนนอกจากช่วยให้สมองปลอดโปร่งขึ้นแล้ว การนอนช่วยกระตุ้นการหลั่งโกรทฮอร์โมน (Growth Hormone) ซึ่งเป็นฮอร์โมนช่วยให้ผิวพรรณสดใส และมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโต
- การดื่มน้ำไม่เพียงพอ การดื่มน้ำเป็นการดีท็อกซ์ผิวให้สดใส ซึ่งลดการเกิดสิวที่ได้ประสิทธิภาพเร็วที่สุด การดื่มน้ำมีประโยชน์ทั้งทางตรงและทางอ้อมในการรักษาสิว ประการแรกสิวจากแบคทีเรีย น้ำจะช่วยขจัดสารพิษและแบคทีเรียบนผิวหนัง ลดโอกาสการอุดตันของรูขุมขนในกระบวนการเกิดสิวได้ ประการที่สองจะช่วยให้ผิวพรรณกระจ่างใส และทำให้ร่างกายสดชื่น
- อาหารที่ทานแล้วทำให้เกิดสิว เช่น อาหารฟาสต์ฟู้ด ช็อกโกแลต ผลิตภัณฑ์นมที่มีไขมันสูงมากจะกระตุ้นการเกิดของสิวให้เร็วขึ้น รวมถึงการทานน้ำตาล และการทานอาหารกลุ่มคาร์โบไฮเดรตเชิงเดี่ยว เช่น ข้าวขาว ธัญพืชที่ผ่านการขัดสีเป็นเวลานาน อาหารเหล่านี้จะขาดสารอาหารที่ช่วยป้องกันอนุมูลอิสระ อันเป็นสาเหตุที่กระตุ้นความเสื่อมของเซลล์ในร่างกาย รวมถึงการเกิดสิวอีกด้วย
- สภาพแวดล้อมส่งผลทำให้เกิดสิว ส่วนใหญ่เกิดจากสุขอนามัยไม่ดี และขาดการรักษาความสะอาดสม่ำเสมอ รวมถึงมีฝุ่นละออง ทำให้เกิดมลภาวะและความชื้นสูง เสี่ยงต่อการเกิดเชื้อราได้ เช่น เชื้อราบนเครื่องนอน จากผลการวิจัยพบว่า นอกจากการเกิดไรฝุ่นซึ่งเป็นสาเหตุของโรคภูมิแพ้นั้น การไม่เปลี่ยนปลอกหมอนหรือการใช้หมอนที่สกปรกทำให้เกิดสิวได้มากถึง 75%
ประเภทของสิว
การเกิดสิวที่ส่งผลต่อความมั่นใจในวัยรุ่น ความจริงนั้นเกิดได้ทุกช่วงวัย ในช่วงวัยหนุ่มสาวมีปัญหาสิวไม่ต่างกันมากนัก การแบ่งประเภทของสิวมีหลายประเภทของลักษณะการเกิด โดยจะแบ่งได้ดังนี้
สิวหัวขาว
เป็นลักษณะของสิวเกิดจากรูขุมขนอุดตันที่อยู่ใต้ผิวหนัง ทำให้เกิดตุ่มสีขาว สามารถหายได้อย่างรวดเร็ว และไม่ทิ้งร่องรอยหลังสิวยุบลงมากนัก
สิวหัวดำ
สิวลักษณะนี้จะเป็นสิวที่คล้ายๆ สิวหัวขาว จะเห็นเป็นหัวสิวขาวๆ แต่ด้านบนของหัวสิวมีสีดำ เพราะอากาศทำให้ซีบัมหรือไขมันที่อุดตันเปลี่ยนสี สิวหัวดำเกิดจากสิ่งสกปรกอุดตันตามรูขุมขน สามารถรักษาได้ด้วยการกดสิวออกและทำความสะอาดถูกวิธี
สิวอักเสบ
ในสิวรูปแบบนี้จะเกิดการอักเสบจากข้างใน จะมีไขสีขาวๆ อยู่ภายในรูขุมขน มักปรากฏเป็นตุ่มสีชมพูเล็กๆ บนผิวหนัง กดแล้วรู้สึกปวดตามบริเวณที่กด
สิวหัวหนอง
ลักษณะของสิวในรูปแบบนี้มีหนองอยู่ใต้ผิวหนัง มีเลือดคั่งที่มีแผลพุพองสีขาวหรือเหลือง ซึ่งอาจเป็นสีแดงที่โคน โดยเกิดจากแบคทีเรียที่สะสมจนเกิดหนองใต้รูขุมขน
สิวหัวช้าง
สิวหัวช้างเป็นหัวสิวขนาดใหญ่ซึ่งฝังลึกอยู่ในผิวหนัง ไม่สามารถกดออกมาได้ จะต้องใช้ผลิตภัณฑ์สำหรับรักษาสิว หรือโฟมล้างหน้าลดสิวเข้าช่วย
ฝี
ในกลุ่มสิวลักษณะนี้คล้ายๆ สิวเป็นก้อนกลม บางครั้งเรียกว่าสิวซีสต์ (Cyst) โดยจะเกิดแผลที่มีหนองที่หนาตัวใต้ผิวหนัง ผู้ที่เกิดอาการนี้จะรู้สึกเจ็บปวด และอักเสบอย่างรุนแรง ซึ่งจะต้องรักษาด้วยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อลดการอักเสบของสิว และผลข้างเคียงจากแผลหลังการรักษา
การเลือกซื้อ โฟมล้างหน้าลดสิว ต้องดูที่อะไร
ผลิตภัณฑ์ล้างหน้าเพื่อป้องกันการเกิดสิว หรือที่เรียกกันว่า “โฟมล้างหน้าลดสิว” จะมีสารเบนโซอิลเปอร์ออกไซด์ (Benzoyl peroxide) โดยสารนี้อยู่ในกลุ่มยารักษาสิว จะรักษาสิวตามบริเวณที่เกิด ไม่ว่าจะเป็นสิวหัวขาว สิวหัวดำ หรือสิวอักเสบ จึงเป็นตัวเลือกที่ดีสำหรับรักษา อีกทั้งยังสามารถหาซื้อได้โดยไม่ต้องอยู่ภายใต้การควบคุมของแพทย์
สรรพคุณของสารนี้มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อแบคทีเรียในบริเวณผิวหนังที่เกิดสิว มีกลไกรักษาตั้งแต่สิวเม็ดแรกไปจนสิวที่รุนแรง เมื่อใช้ในการรักษาสิว เบนโซอิลเปอร์ออกไซด์จะทำงานโดยการลดปริมาณแบคทีเรียที่ก่อให้เกิดสิวตามรูขุมขน ทำให้สิวแห้ง และหลุดออกไป นอกจากจะช่วยรักษาสิวแล้ว โฟมล้างหน้าลดสิวบางยี่ห้อใช้เพื่อรักษาสภาพผิวในกรณีที่เป็นโรคผิวหนังบางประเภท เช่น เบนโซอิลเปอร์ออกไซด์อาจช่วยลดอาการที่เกิดจากโรคโรซาเซีย (Rosacea) ที่มีตุ่มคล้ายๆ สิวเสี้ยน คล้ายสิวหัวช้าง และมีตุ่มนูนบนใบหน้า โดยโรคเหล่านี้มีอาการอักเสบเรื้อรัง มีการระคายเคือง รวมถึงมีตุ่มสีแดงขนาดเล็ก และเห็นร่างแหของเส้นเลือดฝอยตามมา สารเบนโซอิลเปอร์ออกไซด์สามารถป้องกันอาการผิดปกติได้
หากจะเลือกซื้อโฟมล้างหน้าลดสิว ก่อนซื้อจะต้องตรวจสอบส่วนผสมบนฉลาก แม้ว่าเคยใช้ผลิตภัณฑ์เหล่านี้มาก่อน ผู้ผลิตโฟมล้างหน้าลดสิวอาจเปลี่ยนส่วนผสมบางอย่างออกไป นอกจากนี้ บางชื่อผลิตภัณฑ์ที่มีชื่อคล้ายกันอาจมีส่วนผสมที่แตกต่างกันตามวัตถุประสงค์ที่แตกต่างกัน หากเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่เหมาะกับสภาพผิวอาจส่งผลเสียต่อผิวหนังได้ เช่น เลือกโฟมล้างหน้าที่มีค่าความเป็นเบสมากเกินไป จะทำให้ผิวหน้ามีความกระด้าง แห้ง เสี่ยงต่อการเสียสมดุลของน้ำมันบนผิว จนนำไปสู่การเกิดสิวไวขึ้น นอกจากนี้การเลือกโฟมล้างหน้าลดสิวจะแบ่งลักษณะผิวหนังตามเพศ เช่น โฟมล้างหน้าสำหรับผู้ชาย และโฟมล้างหน้าสำหรับผู้หญิง ค่า pH ของโฟมล้างหน้าผู้ชายจะสูงกว่าของผู้หญิง
วิธีใช้โฟมล้างหน้าลดสิว
- วิธีการใช้จะต้องอ่านเอกสารข้อมูล ซึ่งระบุสาระสำคัญที่มีในโฟมล้างหน้าลดสิว ก่อนที่จะเริ่มใช้ผลิตภัณฑ์นี้ทุกครั้ง หากมีข้อสงสัยใดๆ ปรึกษาเภสัชกรก่อน เพื่อความเข้าใจในการใช้โฟมล้างหน้าลดสิวที่มีสารทางยาที่สำคัญอย่างถูกต้อง
- ก่อนใช้ผลิตภัณฑ์ควรทำการทดสอบให้แน่ใจก่อนว่ามีอาการระคายเคือง หรือแพ้สารนั้นในโฟมล้างหน้าลดสิวหรือไม่ โดยบีบโฟมเล็กน้อยแล้วแต้มบริเวณที่เป็นสิว ประมาณหนึ่งหรือสองจุดเป็นเวลาสามวัน หากมีอาการแพ้หรืออาการคัน ให้หยุดใช้ผลิตภัณฑ์นี้ และควรรีบปรึกษาแพทย์ทันที ในกลุ่มผลิตภัณฑ์เหล่านี้จะมีคำเตือนก่อนการใช้ จึงต้องอ่านบนฉลากสม่ำเสมอ
- โฟมล้างหน้าลดสิวบางยี่ห้อต้องเขย่าก่อนใช้ เพื่อให้ส่วนผสมเข้ากันก่อน และเพิ่มประสิทธิภาพของสารเบนโซอิลเปอร์ออกไซด์ก่อนทำความสะอาดบนผิวโดยตรง
- หลีกเลี่ยงการชโลมโฟมล้างหน้าลดสิวเข้าตา หรือเข้าไปในจมูกหรือปาก ให้เว้นบนริมฝีปาก รอบดวงตา หรือบริเวณที่ผิวหนังแห้งกร้าน เพราะอาจทำให้เกิดการระคายเคืองได้ หากเป็นเช่นนี้ให้ล้างบริเวณนั้นด้วยน้ำปริมาณมาก ล้างมือให้สะอาด
ข้อจำกัดในการเลือกใช้โฟมล้างหน้าลดสิว จะต้องมีค่า pH ที่เหมาะสม โดยจะต้องมีค่าตั้งแต่ 4.5-6.5 โดยเป็นค่าที่ผิวหนังมนุษย์มีความสมดุลของน้ำมันบนผิวที่สุด และไม่รู้สึกว่าแห้งกร้าน หรือหน้าตึงหลังจากการใช้ ช่วยลดการระคายเคือง ป้องกันการเกิดรอยแดงบริเวณผิวหนังได้ดีกว่า โฟมล้างหน้าลดสิวที่มีค่า pH ในระดับที่ปลอดภัย สามารถหาซื้อได้ง่ายตามห้างสรรพสินค้า เช่น Smooth E, Eucerin, Aqua Series, Neutrogena, Innisfree และยี่ห้ออื่นๆ ที่ได้รับการทดสอบเครื่องสำอาง รวมถึงแพทย์และเภสัชกรให้การยอมรับในผลิตภัณฑ์เหล่านี้
การเกิดสิวในช่วงแรกจะมีความกังวล สูญเสียความมั่นใจในช่วงวัยรุ่น หากมีการรักษาและเลือกโฟมล้างหน้าลดสิวให้เหมาะสมกับสภาพผิว จะช่วยป้องกันการเกิดสิวได้ เช่น บริเวณผิวหน้าแบบทีโซน (T-Zone) โดยจะเกิดช่วงบริเวณหน้าผาก และจมูกลงมา ต้องเลือกใช้โฟมล้างหน้าลดสิวที่เหมาะสมสำหรับกลุ่มผิวผสม เพื่อสมดุลต่อน้ำมันใต้ผิวหนังและไม่กระด้างต่อผิวที่แห้งมาก โฟมล้างหน้าลดสิวควรใช้วันละ 2 ครั้ง เพื่อการทำความสะอาดที่ล้ำลึกและคงสมดุลน้ำมันบนผิวหนังให้นานตลอดทั้งวัน สิ่งที่สำคัญนอกจากการเลือกโฟมล้างหน้าลดสิวนั้น การปรับพฤติกรรมใช้ชีวิตประจำวัน ก็เป็นสิ่งสำคัญ เช่น การเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสม สภาพแวดล้อมที่ดี ช่วยลดการเกิดสิวได้
