ส่องสถิติ โรคซึมเศร้าในวัยรุ่น ภัยร้ายทางอารมณ์ ที่สังคมไทยต้องรู้ 2567

โรคซึมเศร้าในวัยรุ่น เป็นโรคทางอารมณ์ที่พบได้บ่อย ภาวะนี้อาจมีสาเหตุจากปัจจัยต่าง ๆ เช่น การสูญเสีย ความผิดหวัง การถูกทอดทิ้ง หรือแม้กระทั่งเกิดขึ้นเองจากสังคมรอบข้างที่เป็นลบ ความเจ็บป่วยเรื้อรัง ความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง หรือการเปลี่ยนแปลงในชีวิตอย่างกะทันหัน ผู้ป่วยโรคซึมเศร้ามักมีลักษณะอารมณ์เศร้าหมอง หงุดหงิดง่าย และไม่สนใจสิ่งรอบข้าง

โรคซึมเศร้าในวัยรุ่น สถิติ — ที่มาของรูปภาพ : freepik

อาการทั่วไปอื่นๆ ได้แก่ น้ำหนักลด หรือน้ำหนักเพิ่ม อย่างรวดเร็ว อ่อนเพลีย ไม่มีแรง เป็นหนึ่งในโรคทางจิต ที่พบได้บ่อยทั่วโลก ปัจจัยต่างๆ มากมายสามารถนำไปสู่ภาวะซึมเศร้าของบุคคลหนึ่งได้ และภาวะซึมเศร้ามักเป็นการวินิจฉัยที่ทับซ้อนกัน พร้อมกับสภาวะทางการแพทย์อื่นๆ หรือความผิดปกติทางจิต

เปิดตัวเลขผู้ป่วยโรคซึมเศร้าในประเทศไทย (รายจังหวัด)

โรคซึมเศร้าในวัยรุ่น จากข้อมูลของ ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ณ วันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2565 ประชากรของประเทศที่มีอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไป จำนวน 50,521,654 คน ในจำนวนนี้ มีผู้ป่วยโรคซึมเศร้าที่ได้รับการวินิจฉัยและรักษา จำนวน 1,235,335 คน พบผู้ป่วยโรคซึมเศร้ามากที่สุด 10 จังหวัด ดังนี้

สถิติโรคซึมเศร้าในไทย — ที่มาของรูปภาพ : komchadluek

นครราชสีมา 64,928 ราย (พบมากที่สุด)
จังหวัดเชียงใหม่ 50,112 ราย
อุบลราชธานี 46,809 ราย
ขอนแก่น 38,878 ราย
นนทบุรี 36,694 ราย
บุรีรัมย์ 34,994 ราย
สงขลา 30,827 ราย
สุราษฎร์ธานี 27,848 ราย
ศรีสะเกษ 27,769 ราย
นครศรีธรรมราช 27,273 ราย

และจังหวัดที่พบผู้ป่วยโรคซึมเศร้าน้อยที่สุด ได้แก่ จังหวัดสมุทรสงคราม 3,248 ราย

ทั้งนี้ การวิจัยพบว่า ความชุกของโรคซึมเศร้านี้ พบในเด็กวัยก่อนเรียนอยู่ที่ 1% เท่านั้น แต่จะเพิ่มขึ้นเป็น 5-8% ในช่วงวัยรุ่นเป็นส่วนใหญ่ อย่างไรก็ตาม ความเสี่ยงของภาวะซึมเศร้าสามารถเพิ่มขึ้นได้ถึง 15.3% ในช่วงชีวิตวัยรุ่น ซึ่งสรุปได้ว่า แต่ละช่วงวัยมีผลต่อโรคซึมเศร้า

เปิดตัวเลขโรคซึมเศร้า และสาเหตุหลักของการเกิดโรค ตามช่วงอายุ

โรคซึมเศร้าในวัยรุ่น เป็นโรคทางจิต ที่ส่งผลกระทบต่อประชากรส่วนใหญ่ ตามสถิติของภาวะซึมเศร้า ผู้ใหญ่มากกว่า 7% ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคซึมเศร้า อย่างไรก็ตาม อัตราการเกิดภาวะซึมเศร้าสูงสุดพบได้ใน คนอายุ 12-25 ปี กลุ่มวัยนี้ซึ่งรวมถึงวัยรุ่นและวัยหนุ่มสาว มีความเสี่ยงเป็นพิเศษต่อภาวะซึมเศร้าและสามารถทดสอบภาวะซึมเศร้าเบื้องต้นได้เอง ซึ่งจากการสรุปสถิติแล้วพบว่า

สถิติโรคซึมเศร้าในวัยรุ่น — ที่มาของรูปภาพ : freepik

ภาวะซึมเศร้ารุนแรงสูงสุด

วัยรุ่นอายุ 12 ถึง 17 ปี มีอัตราการเป็นโรคของภาวะซึมเศร้ารุนแรงสูงสุด (14.4%) ตามด้วยคนหนุ่มสาวอายุ 18 ถึง 25 ปี (13.8%) (Substance Abuse and Mental Health Services Association, 2018)

สาเหตุภาวะซึมเศร้ารุนแรงสูงสุดของวัยรุ่น

พันธุกรรม หากพ่อแม่หรือญาติสนิทมีภาวะซึมเศร้า เด็กอาจถ่ายทอดทางกรรมพันธุ์ได้
ปัญหาครอบครัวที่เกิดขึ้นตั้งแต่วัยเด็ก เช่น การสูญเสียพ่อแม่ การทารุณกรรม หรือการถูกทอดทิ้ง ประสบการณ์เหล่านี้อาจส่งผลเสียต่อสุขภาพจิตของเด็กวัยรุ่น ซึ่งนำไปสู่ภาวะซึมเศร้าได้
เด็กที่มีประวัติใช้ยาเสพติด ก็มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคซึมเศร้าได้เช่นกัน
ความคิดเชิงลบ ยังนำไปสู่ภาวะซึมเศร้า และหากเด็กขาดความเอาใจใส่จากสมาชิกในครอบครัวหรือคนรอบข้าง พวกเขาอาจพัฒนาความคิดเชิงลบได้
ประสบความผิดหวังในเรื่องเรียนหรือชีวิตรัก ก็ทำให้เกิดภาวะซึมเศร้าได้เช่นกัน

ภาวะซึมเศร้ารุนแรงต่ำสุด

ในผู้สูงอายุที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป มีอัตราการเกิดภาวะซึมเศร้ารุนแรงต่ำสุด (4.5%) (Substance Abuse and Mental Health Services Association, 2018)

สาเหตุภาวะซึมเศร้ารุนแรงต่ำสุดของผู้สูงอายุ

พันธุกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคนี้
ปัจจัยด้านสิ่งแวดล้อม เช่น ความเครียด ความบอบช้ำ และการเปลี่ยนแปลงในชีวิต
ความเจ็บป่วยเรื้อรัง เช่น มะเร็ง โรคหัวใจ และเบาหวาน ยังสามารถทำให้เกิดภาวะซึมเศร้าเนื่องจากผลกระทบทางอารมณ์และทางร่างกายที่เกิดขึ้นในแต่ละบุคคล
สูญเสีย บุคคลอันเป็นที่รัก

ทั้งนี้ ตั้งแต่ปี 2556-2561 พบว่าภาวะซึมเศร้ารุนแรงในกลุ่มนักศึกษาเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 9.4 เป็นร้อยละ 21.1 และตั้งแต่ปี 2550 ถึงปี 2561 อัตราการเกิดโรคซึมเศร้าระดับปานกลางถึงรุนแรงเพิ่มขึ้นจาก 23.2% เป็น 41.1% (Journal of Adolescent Health, 2019)

สรุป

โรคซึมเศร้าในวัยรุ่น เป็นโรคทางอารมณ์ร้ายแรงที่ส่งผลกระทบต่อคนหนุ่มสาวจำนวนมาก เกิดจากสารเคมีในสมองไม่สมดุล ส่งผลให้เกิดอาการผิดปกติทั้งด้านความคิด แรงจูงใจ อารมณ์ และพฤติกรรม วัยรุ่นที่เป็นโรคซึมเศร้ามักมีความรู้สึกเศร้า สิ้นหวัง และไร้ค่า ซึ่งอาจรบกวนชีวิตประจำวันและความสัมพันธ์ของพวกเขาได้ พวกเขาอาจมีปัญหาในการมีสมาธิ รู้สึกเหนื่อยหรือหงุดหงิด และหมดความสนใจในกิจกรรมที่เคยชอบ อาการเหล่านี้รับมือได้ยากมาก และอาจนำไปสู่ปัญหาในโรงเรียน ที่บ้าน และกับเพื่อนได้ เป็นสิ่งสำคัญที่ผู้ปกครองและผู้ดูแลต้องใส่ใจ วัยรุ่นจำนวนมากที่มีภาวะซึมเศร้าสามารถฟื้นตัวและดำเนินชีวิตอย่างมีความสุขและมีสุขภาพดีได้ สิ่งสำคัญคือต้องจำไว้ว่าภาวะซึมเศร้าเป็นโรคที่รักษาได้

ขอบคุณข้อมูลเพิ่มเติมบางส่วน จากแหล่งที่มา

เปิดตัวเลขผู้ป่วยโรคซึมเศร้าในประเทศไทย (รายจังหวัด)

เปิดตัวเลขโรคซึมเศร้า และสาเหตุหลักของการเกิดโรค ตามช่วงอายุ

สรุป

บทความแนะนำ